Tận dụng lợi thế diện tích mặt nước hồ chứa nước rộng lớn ở địa phương, những năm qua, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Chiềng Bằng và các xã dọc sông Đà huyện Quỳnh Nhai đã đầu tư nuôi cá lồng mang lại hiệu quả cao. Điển hình trong số đó có hộ ông Lềm Văn Kiểm ở bản Bung Én, xã Chiềng Bằng. Ông đã biết tận dụng mặt nước trên sông để phát triển kinh tế bằng nghề nuôi cá lồng, tạo việc làm, tăng thu nhập và làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
(Lòng hồ thủy điện Sơn La tiềm năng nuôi thủy sản gắn với phát triển du lịch)
Tham gia nuôi cá lồng trên lòng hồ Sông Đà từ năm 2012 từ khởi nghiệp 2 lồng cá. Ông Lềm Văn Kiểm đã đầu tư gần 50 triệu đồng, vào làm lồng, mua cá giống, thức ăn, xây dựng lồng bè. Ông cho biết, khởi đầu nuôi cá gặp rất nhiều khó khăn do chưa có kinh nghiệm trong nuôi cá, chưa được tham gia tập huấn và tiếp cận các quy trình nuôi nên cá sinh trưởng và phát triển chậm, cá thường xảy ra dịch bệnh gây thiệt hại cho người chăn nuôi. Nhưng với quyết tâm và ý chí vươn lên làm giàu, ông Kiểm tích cực tham gia các lớp tập huấn, học hỏi kinh nghiệm nuôi cá lồng trên các phương tiện thông tin đại chúng và tham quan các mô hình điểm trên địa bàn. Nắm được kinh nghiệm nuôi cá, ông mạnh dạn đầu tư mở rộng lồng bè, huy động các con cùng tham gia để phát triển kinh tế. Năm 2014, ông tham gia HTX và trở thành thành viên HTX thủy sản bản Bung, xã Chiềng Bằng. Đến nay, gia đinh ông Lềm Văn Kiểm đã nhân rộng lên 12 lồng cá với đủ các loại cá như lăng, trắm cỏ... Ông cho biết thức ăn cho cá cũng dễ kiếm, ngoài thức ăn hỗn hợp cho ăn lúc mới thả, các hộ gia đình có thể cho cá ăn bằng cỏ voi, thân cây chuối, rau xanh, tôm tép và cá tạp trên sông. Qua mỗi vụ xuất bán cá, gia đình cũng thu nhập khoảng 200 đến 100 triệu đồng.
Ông Kiểm cho biết: Lúc trước cuộc sống khó khăn, từ khi di dân tái định cư thủy điện Sơn La, lòng hồ tích nước chúng tôi chuyển sang nuôi cá lồng. Làm lồng cá thì kinh tế phát triển hơn so với làm nương rẫy. Cá phát triển nhanh, cá to, riêng ông nuôi cá trắm vẫn là thắng quả hơn…
(Ông Lềm Văn Kiểm bên trái, cùng gia đình chăm sóc đàn cá nuôi trên sông)
Để nuôi cá lồng trên lòng hồ đạt hiểu quả cao, người dân bước đầu cũng đã biết chọn loại cá giống có nguồn gốc rõ ràng, khỏe mạnh, không dị hình, kích cỡ đồng đều, không bị dịch bệnh, tùy loại cá mà thả nuôi với mật độ khác nhau để đảm bảo đủ ôxi, tránh ô nhiễm môi trường nước. Hiện Hợp tác xã Thủy sản bản Bung, xã Chiềng Bằng có 38 thành viên tham gia với 475 lồng cá. Nghề nuôi cá lồng đã giúp ông gia đình ông Kiểm và các thành viên trong hợp tác xã làm giàu, tăng thu nhập. Một số hộ thành viên trước đây từng thuộc diện hộ nghèo đến nay đã thoát nghèo.
Ông Lường Văn Chaư, Giám đốc HTX thủy sản bản Bung, xã Chiềng Bằng, huyện Quỳnh Nhai cho biết: Trước đây, khi chưa di dân TĐC, người dân ở đây chủ yếu làm ruộng, làm nương từ cây lúa đến cây ngô, sắn. Nhưng từ khi lòng hồ thủy điện Sơn La tích nước chúng tôi thấy lòng hồ rất phong phú và đa dạng, đã tìm hiểu, học hỏi bà con anh em ở ngoài tỉnh và xã khác để nuôi thử 1, 2 lồng cá. Đối với hộ gia đình ông Kiểm trước kia cũng nuôi nhỏ lẻ thôi, khoảng 01 đến 02 lồng cá đến nay, hộ gia đình đã phát triển lên thành 12 lồng cá. Sau khi thu hoạch, trừ chi phí mỗi lồng được khoảng 20 triệu...
Với mục đích tiếp tục định hướng phát triển kinh tế trên mặt hồ từ các chương trình hỗ trợ di dân TĐC thủy điện Sơn La, xã Chiềng Bằng đang tiếp tục khuyến khích nhân dân chuyển đổi phương thức sản xuất cây trồng, vật nuôi kém hiệu quả sang đầu tư chăn nuôi đánh bắt thủy sản trên lòng hồ thủy điện một cách hiệu quả và bền vững. Phối hợp với các ngành đoàn thể của huyện tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, trang bị kiến thức và công nghệ nuôi trồng, đánh bắt thủy sản cho bà con; gắn khai thác thủy sản với các quy ước bảo vệ nguồn nước, nguồn thủy sản…
Bà Điêu Quỳnh Nga, Phó chủ tịch UBND xã Chiềng Bằng, huyện Quỳnh Nhai cho biết: Hiện nay nhiều hộ trong xã đã vươn lên làm giàu từ mô hình nuôi cá lồng trên lòng hồ thủy điện Sơn La và hộ ông Lềm Văn Kiểm là một trong những hộ tiêu biểu; không chỉ tích cực học hỏi, tham gia các lớp tập huấn, nắm được các kỹ thuật và kinh nghiệm nuôi cá lồng ông còn tận tình hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm nuôi cá cho bà con. Từ những mô hình như ông Kiểm nhiều hộ dân trong xã đã mạnh dạn đầu tư nuôi cá lồng và nghề nuôi cá lồng đã trở thành một trong những ngành nghề chính của người dân trong xã.
(Nghề nuôi cá lồng trở thành ngành nghề chính của nông dân xã Chiềng Bằng, huyện Quỳnh Nhai.)
Để giúp người dân phát triển nuôi cá lồng theo hướng bền vững. Thời gian tới, UBND xã Chiềng Bằng, Ban giảm nghèo xã tiếp tục tuyên tuyền, tạo điều kiện hỗ trợ cho người dân tiếp tục được tiếp cận vay vốn ưu đãi ngân hàng chính sách, các nguồn quỹ hỗ trợ nông dân, phụ nữ, đoàn thanh niên. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện chú trọng chuyển giao kỹ thuật, trang bị kiến thức nuôi trồng, đánh bắt thủy sản cho người dân; gắn khai thác thủy sản với bảo vệ nguồn nước, nguồn thủy sản; xây dựng, quảng bá cá sông Đà Sơn La ra thị trường trong và ngoài nước. Xã cũng khuyến khích bà con nuôi và thả cá thành nhiều đợt, không tập trung nuôi, thả cùng lúc để luôn đảm bảo cá bán cho người tiêu dùng thường xuyên, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, giúp người dân tăng thu nhập, tạo sự đa dạng ngành nghề ở nông thôn miền núi./.